Taktyka strajku czynnego.

Na ostatnich stronach „Przedwiośnia” Stefan Żeromski opisał takie oto zdarzenie: „W jednej z fabryk robotnicy zażądali podwyżki zarobków o 50%. Skoro dyrekcja kategorycznie odmówiła, grzecznie ujęli dyrektora pod paszki i wyprowadzili na podwórze, a z podwórza za bramę. (...) Sami zaś zajęli pozycje przy maszynach, każdy specjalista przy swojej specjalności. Fabrykę zaś ogłosili jako zajęta w posiadanie rady robotniczej. Właściciel fabryki ze swej strony ogłosił, że fabrykę zamyka na czas nieograniczony, a wszystkich robotników wydala. Wtedy robotnicy oświadczyli, że nie pozwolą zamknąć tej fabryki, sami będą pracować i nikomu jej nie dadzą.”

Taka akcja pracownicza nazywa się strajkiem okupacyjnym czynnym lub okupacją czynną przedsiębiorstwa. Sporo historyków ruchu robotniczego, socjologów pracy i specjalistów w zakresie prawa pracy wskazuje, że strajki czynne stanowią przejaw naturalnej ewolucji form walki świata pracy.

Zachęcamy do odwiedzenia i promowania strony www.strajk.org

Znajdziecie na niej również wiele materiałów przygotowanych przez Inicjatywę Pracowniczą.

Skontatuj się z nami, jeśli chcesz otrzymać gazetę strajkową/plakat (zobacz PDF poniżej) lub banery w innej rozdzielczości. Zachęcamy do umieszczania banerów na innych stronach.

Stanowisko Komisji Krajowej OZZ Inicjatywa Pracownicza
24 sierpnia 2013 r.

Uznanie przez władze państwowe prawa do strajku było jednym z głównych postulatów ruchu „Solidarności” w latach 80. W okresie transformacji ustrojowej, prawne gwarancje dotyczące prawa do strajku zostały zapisane w art. 59 Konstytucji RP i doprecyzowane w „Ustawie o rozwiązywaniu sporów zbiorowych”.

Obecnie – ponad dwadzieścia lat po upadku PRL, prawo do strajku pozostaje prawem jedynie „na papierze”, ponieważ zarówno restrykcyjne ustawowe ograniczenia, jak i przemoc ze strony pracodawców wspierana przez bierność sądów, faktycznie doprowadziły do odebrania prawa do strajku pracownikom i pracownicom.

Każdy strajk jest sygnałem dla pracodawców, że traktowanie pracowników poniżej pewnego poziomu będzie powodować ich opór. Dlatego konsekwencją strajku zawsze jest poprawa panujących warunków pracy (choćby na pewien czas i niekoniecznie w wymiarze, w jakim chcieliby tego strajkujący). W tym sensie strajki wyznaczają standardy pracy, a także płac.

Strajki są motorem zmian w kapitalistycznych społeczeństwach. Mogą wstrząsnąć światem, a przynajmniej jego fragmentami i zmieniać je na lepsze.

24 sierpnia 2013 r. w Poznaniu odbyło się spotkanie Komisji Krajowej OZZ Inicjatywa Pracownicza poświęcone przede wszystkim przygotowaniom do ogólnopolskich dni protestu, które odbędą się 11-14 września. W spotkaniu uczestniczyli też członkowie i członkinie kilku komisji (między)zakładowych.

Poznań, 24 sierpnia 2013 r.

Reprezentatywne centrale związkowe zapowiedziały w dniach 11-14 września 2013 r. zorganizowanie protestów pod hasłem „Dość lekceważenia społeczeństwa!”. Powodem mobilizacji są przede wszystkim ostatnie zmiany w prawie pracy, które dają pracodawcom możliwość wydłużenie okresów rozliczeniowych do dwunastu miesięcy. Zmiany te legalizują, także już dziś często stosowane, praktyki omijania limitu czasu pracy. Pozwolą one pracodawcom w taki sposób planować grafiki, że w niektórych okresach będziemy pracować znacznie powyżej 48 godzin w tygodniu, by nie pracować prawie wcale w innych częściach przedłużonego okresu rozliczeniowego. Znikną płatne nadgodziny, przez wiele miesięcy będziemy zmuszani do dłuższej pracy za to samo wynagrodzenie, a w pozostałe otrzymamy niższe wynagrodzenie.

Mało kto wierzył, że zwołany na 26 marca śląski strajk generalny dojdzie do skutku. Zbyt wiele razy podobne mobilizacje były ogłaszane w przeszłości, po czym kierownictwa głównych central związkowych odwoływały je „na dzień przed”, najczęściej wycofując się z kluczowych postulatów lub wracając grzecznie do stołu negocjacyjnego. Tym razem jednak, Międzyzwiązkowy Komitet Protestacyjno-Strajkowy (MPKPS) złożony z przedstawicieli NSZZ Solidarność, WZZ Sierpień 80, oraz organizacji zrzeszonych w OPZZ i Forum Związków Zawodowych zdołał przeprowadzić skoordynowaną akcję strajkową, która objęła ok. 400 zakładów pracy i w której udział wzięło ok. 85 tys. pracowników ze Śląska i Zagłębia. Ze względu na słabe zakorzenienie OZZ Inicjatywa Pracownicza w regionie objętym strajkiem, nasz związek jedynie obserwował mobilizację i wyraził solidarność z postulatami i działaniami MKPS. Z doświadczenia strajku na Śląsku płyną jednak dla nas bardzo ważne wnioski – tym bardziej, że być może na jesieni tego roku zostanie zwołany ogólnopolski strajk generalny. Naszym priorytetowym zadaniem jest teraz analiza potencjału, jakim dysponuje ruch pracowniczy, który współtworzymy oraz wspólna dyskusja nad tym, czy jesteśmy w stanie włączyć się w skoordynowane akcje strajkowe o zasięgu krajowym.

Można przełamać prawne bariery utrudniające strajk o zasięgu ponadzakładowym

Prawna formuła, jakiej użył MKPS podczas organizacji strajku jest jedną z ważniejszych lekcji płynących z mobilizacji 26 marca. Ustawa z 23 maja 1991 r. o rozwiązywaniu sporów zbiorowych w istotny sposób ogranicza możliwość zorganizowania akcji strajkowej o zasięgu szerszym niż jeden zakład pracy poprzez obowiązek wcześniejszego wszczęcia sporu zbiorowego (który może dotyczyć jedynie warunków pracy, płac, świadczeń socjalnych lub praw i wolności związkowych), przeprowadzenia rokowań, mediacji oraz referendów. Próba zorganizowania strajku zgodnie z tą procedurą wymagałaby więc jednoczesnego wstąpienia w spory zbiorowe we wszystkich zakładach pracy oraz – co jest absolutnie nie możliwe do zrealizowania – jednoczesnego przechodzenia przez kolejne etapy rokowań, mediacji i referendum. W tak określonych ustawą ramach sporu zbiorowego nie można zorganizować akcji strajkowej przeciwko polityce władz państwowych lub samorządowych. Ograniczenia te są jednym z powodów, dla których w Polsce od dawna nie było powszechnego strajku przeciwko polityce władz – w przeciwieństwie do Francji, Hiszpanii, Włoch czy Grecji, gdzie tego typu mobilizacje są organizowane regularnie.

Komisja Krajowa OZZ Inicjatywa Pracownicza wyraża swoje poparcie i solidarność ze strajkiem generalnym na Śląsku, który odbędzie się 26 marca. Zwracamy się z apelem do wszystkich komisji naszego związku oraz wszystkich osób wspierających i sympatyzujących z OZZ Inicjatywa Pracownicza o aktywne wsparcie demonstracji i pikiet solidarnościowych ze Śląskim Strajkiem Generalnym.

Śląski Strajk Generalny jest pierwszą od wielu lat próbą zorganizowania szerokiego protestu o zasięgu ponadzakładowym, angażującym pracowników i pracownice z różnych branż. Jest to próba tym bardziej doniosła, że organizatorzy z Międzyzwiązkowego Komitetu Protestacyjno-Strajkowego podejmują ją w warunkach restrykcyjnych przepisów ograniczających swobodę podejmowania akcji strajkowych.

Mija już ponad 3 miesiące od dyscyplinarnego zwolnienia z pracy 24 spośród 29 strajkujących pracownic i pracowników Chung Hong w specjalnej strefie ekonomicznej pod Wrocławiem (części Tarnobrzeskiej SSE), a to oznacza 2 miesiąca bez środków do życia. Po dwóch tygodniach strajku pracodawca nielegalnie (w świetle polskiego prawa) zastosował lokaut, tym samym zdeptał jedną z podstawowych wolności wywalczonych przez ruchy robotnicze.